Dr. Mohammed Abid Theyab, Nahiv İlminin İletişimsel Yönü
Bazı Nahiv Meseleleriyle İlgili Araştırma………….. 389 - 412
Özet:
Araştırmanın temel fikri, genel olarak dilin iletişimsel yönü özel olarak ise nahiv ilminin iletişimsel yönüdür. Modern dilbilim araştırmalarında dilin gayesi iletişimin gerçekleşmesi olarak görülür. Dilin bu iletişim yönü, genel olarak insanın doğasında bulunan güce özellikle de dile dayalı olan güce yani dilsel yeterliliğe dayanır. Câhız (ö.255/869) daha önce bununla ilgili olarak “Anlamlar yola savrulmuştur. Acem, Arap, köylü ve bedevî onları tanır. Mesele sadece ağırlığın belirlenmesi, lafzın seçilmesi, mahreçin kolaylığı, baskının doğruluğu, suyun bolluğu ve dökümün kalitesindedir” demiştir. Câhız’ın bu ifadeleri dilsel yeterlilik olgusuna yakındır. Çünkü bu edim bilginin alıcıya ulaştırılmasında oldukça önemlidir. Bununla birlikte yazılı değil sözlü dil ile ilgilenmektedir. Zira yazılı dil “ifadede geçen ve anlamsal öneme sahip olan her türlü ses vurgusunu temsil etmeye yetmemektedir”. Dilde temele alınan konuşulan dildir yazılı dil ise ikincil öneme sahip olup sözsel ifadenin görünür bir form almasından ibarettir.
Anahtar Kelimeler:
İletişim, Dil, Nahiv, Yeterlilik, Edim